درآمد غیرعملیاتی به درآمدهایی گفته می‌شود که از فروش دارایی‌های غیر عملیاتی، مانند سرمایه گذاری در سهام، بدهی‌های قابل تحویل و دارایی‌های غیرجاری بدست می‌آید. درآمد غیر عملیاتی به عنوان یکی از مؤشرهای اقتصادی کلیدی به حساب می‌آید و برای بررسی وضعیت مالی شرکت‌ها و نیز تخمین ارزش آن‌ها به کار می‌رود. این موضوع برای شرکت‌های سهامی که در بورس فعالیت می‌کنند نیز بسیار مهم است.
در ادامه، به بررسی نوع و منابع درآمد غیر عملیاتی شرکت‌های سهامی در بورس پرداخته خواهد شد.
۱. درآمدهای سرمایه‌گذاری
درآمدهای سرمایه‌گذاری به عنوان یکی از مهم‌ترین درآمدهای غیر عملیاتی شرکت‌های سهامی در بورس به شمار می‌روند. شرکت‌های سهامی با سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های دیگر، بدهی‌های قابل تحویل و سایر دارایی‌های غیرجاری درآمد زیادی بدست می‌آورند. این درآمدها می‌توانند به دلیل افزایش قیمت سهام یا تقسیم سود شرکت‌های سهامی مورد سرمایه‌گذاری باشند.
۲. درآمدهای غیر عملیاتی به دلیل برگزاری حق عضویت
حق عضویت یکی از ابزارهای تأمین مالی برای شرکت‌های سهامی است که با برگزاری آن درآمدی غیر عملیاتی برای شرکت تأمین می‌شود. در این روش، شرکت سهامی حقی برای خرید سهام جدید ارائه می‌دهد و برای هر سهم خریداری یک حق عضویت به خریدار حقی برای خرید یک سهم جدید به قیمت تعیین شده می‌دهد. این درآمد غیر عملیاتی برای شرکت سهامی از طریق فروش حق عضویت به دست می‌آید.
۳. درآمدهای حاصل از فروش دارایی‌های غیر عملیاتی
شرکت‌های سهامی ممکن است دارای دارایی‌های غیر عملیاتی باشند که قابل فروش هستند، مانند املاک و مستغلات، ماشین آلات و تجهیزات و غیره. در صورت فروش این دارایی‌ها، شرکت سهامی به درآمد غیر عملیاتی دست می‌یابد که می‌تواند برای پرداخت بدهی‌ها و بهبود وضعیت مالی شرکت استفاده شود.
۴. درآمدهای حاصل از فروش سهام
شرکت‌های سهامی ممکن است دارای سهام دیگر شرکت‌ها باشند. در صورت فروش سهام، شرکت سهامی به درآمد غیر عملیاتی دست می‌یابد که می‌تواند برای پرداخت بدهی‌ها و بهبود وضعیت مالی شرکت استفاده شود.
در نتیجه، درآمد غیر عملیاتی برای شرکت‌های سهامی در بورس به شکل متنوعی می‌تواند تأمین شود. شرکت‌های سهامی باید به دقت مدیریت درآمدهای غیر عملیاتی خود را بررسی کنند و برنامه‌ریزی صحیحی برای بهره‌برداری از آن‌ها داشته باشند. در غیر این صورت، شرکت‌ها قادر نیستند بهبود وضعیت مالی خود را بهبود بخشند و رقابتی در بازار بورس نتوانند داشته باشند.
تعدادی از عواملی که می‌تواند بر درآمد غیر عملیاتی شرکت‌های سهامی در بورس مؤثر باشند عبارتند از:
۱. کیفیت مدیریت شرکت
کیفیت مدیریت شرکت بسیار مهم است. شرکت‌هایی که دارای مدیریت حرفه‌ای هستند و برنامه‌ریزی دقیقی برای بهره‌برداری از درآمدهای غیر عملیاتی خود دارند، می‌توانند در بازار بورس رقابتی باشند. از طرفی، شرکت‌هایی که مدیریت ناکارآمد دارند و نمی‌توانند به‌خوبی از درآمدهای غیر عملیاتی خود استفاده کنند، ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند.
۲. وضعیت اقتصادی کشور
وضعیت اقتصادی کشور نیز بر درآمد غیر عملیاتی شرکت‌های سهامی در بورس تأثیرگذار است. در شرایط اقتصادی خوب، شرکت‌های سهامی می‌توانند به‌خوبی از درآمدهای غیر عملیاتی خود بهره ببرند و در شرایط اقتصادی نامطلوب، درآمدهای غیر عملیاتی شرکت‌ها کاهش می‌یابد.
۳. شرایط بازار بورس
شرایط بازار بورس نیز می‌تواند بر درآمد غیر عملیاتی شرکت‌های سهامی در بورس تأثیرگذار باشد. در شرایطی که بازار بورس رونق دارد، شرکت‌ها می‌توانند به خوبی از درآمدهای غیر عملیاتی خود بهره ببرند. در شرایطی که بازار بورس رکود دارد، درآمدهای غیر عملیاتی شرکت‌ها ممکن است کاهش یابد.