نقدینگی در اقتصاد کلان به میزان پول نقد و شبه پول موجود در اقتصاد اشاره دارد. پول نقد شامل اسکناس و سکه‌هایی است که در دست مردم و کسب‌وکارها قرار دارند. از طرفی، شبه پول شامل سپرده‌های دیداری، سپرده‌های قابل چک کردن و اوراق بهادار کوتاه‌مدت می‌شود. این میزان نقدینگی یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر وضعیت اقتصاد کلان است و تأثیرات زیادی را بر فعالیت‌های اقتصادی، نرخ تورم و نرخ بهره دارد.

افزایش نقدینگی می‌تواند منجر به افزایش فعالیت اقتصادی شود زیرا باعث می‌شود که مردم و کسب‌وکارها بیشتر پول خرج کنند و سرمایه‌گذاری کنند.

• مصرف: وقتی مردم پول بیشتری داشته باشند، بیشتر پول خرج می‌کنند. این امر منجر به افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات می‌شود که در نهایت منجر به افزایش تولید و اشتغال می‌شود.
• سرمایه‌گذاری: وقتی کسب‌وکارها پول بیشتری داشته باشند، بیشتر سرمایه‌گذاری می‌کنند. این امر منجر به افزایش تولید و اشتغال نیز می‌شود.

با این حال، افزایش نقدینگی همچنین می‌تواند منجر به افزایش تورم شود. افزایش نقدینگی باعث افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات می‌شود، که در صورتی که توان تولید این کالاها و خدمات افزایش نیافته باشد، می‌تواند باعث افزایش قیمت‌ها گردد. این پدیده به عنوان “تورم پولی” شناخته می‌شود و می‌تواند به کاهش ارزش پول و تضعیف قدرت خرید مردم منجر شود.

برای کنترل نقدینگی و تعادل حاکم بر اقتصاد، بانک مرکزی نقش مهمی ایفا می‌کند. این بانک مسئولیت کنترل میزان نقدینگی را با خرید و فروش اوراق بهادار و تنظیم نرخ بهره دارد. به عنوان مثال، با خرید اوراق بهادار از بازار، بانک مرکزی می‌تواند پول را به اقتصاد تزریق کرده و نقدینگی را افزایش داده یا با فروش اوراق بهادار از بازار، میزان نقدینگی را کاهش داده و احتمال تورم را کاهش دهد.

تعادل در میزان نقدینگی بسیار مهم است. اگر میزان نقدینگی کم باشد، اقتصاد ممکن است به رکود و کاهش فعالیت اقتصادی مواجه شود. این به این دلیل است که وقتی پول در دسترس کم باشد، مردم و کسب‌وکارها کمتر پول خرج می‌کنند و سرمایه‌گذاری می‌کنند. این امر منجر به کاهش تقاضا برای کالاها و خدمات می‌شود که در نهایت منجر به کاهش تولید و اشتغال می‌شود.

از طرف دیگر، اگر میزان نقدینگی بیش از حد باشد، ممکن است تورم ناپایداری ایجاد شود که می‌تواند به عدم استحکام اقتصادی منجر شود. این به این دلیل است که وقتی پول در دسترس زیاد باشد، مردم مایل هستند برای کالاها و خدمات بیشتر پول بپردازند. این امر منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود که می‌تواند به کاهش قدرت خرید مردم و کسب‌وکارها منجر شود. همچنین می‌تواند منجر به کاهش سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی شود.

بانک مرکزی مسئول کنترل نقدینگی در اقتصاد است. بانک مرکزی می‌تواند با خرید یا فروش اوراق بهادار، میزان نقدینگی موجود در اقتصاد را کنترل کند. وقتی بانک مرکزی اوراق بهادار می‌خرد، پول وارد اقتصاد می‌شود. وقتی بانک مرکزی اوراق بهادار می‌فروشد، پول از اقتصاد خارج می‌شود.

بانک مرکزی تلاش می‌کند تا میزان نقدینگی را در سطحی نگه دارد که به نفع اقتصاد باشد. اگر میزان نقدینگی خیلی کم باشد، اقتصاد دچار رکود می‌شود. اگر میزان نقدینگی خیلی زیاد باشد، تورم افزایش پیدا می‌کند.

به عنوان جمع‌بندی، نقدینگی در اقتصاد کلان نقش بسزایی در تعیین مسیر وضعیت اقتصادی ایفا می‌کند. تنظیم دقیق میزان نقدینگی توسط بانک مرکزی می‌تواند به کاهش ریسک‌های مرتبط با تورم و رکود کمک کند و به پایداری اقتصاد کمک نماید.