صورت جریان وجوه نقد یکی از صورتهای مالی اساسی است که بر اساس نقدی که در یک دوره مالی در اختیار یک شرکت است، تهیه میشود. در این صورت، علل تغییرات موجودی نقد در طول دوره مالی بررسی میشود و تنها دریافتها و پرداختهای نقدی نمایش داده میشود. با استفاده از این صورت مالی، میتوان مشخص کرد که کسبوکار در چه بخشهایی نقد خود را صرف میکند یا از کجا آن را تامین میکند. صورت جریان وجوه نقد به سه بخش فعالیتهای عملیاتی، تامین مالی و سرمایهگذاری تقسیم میشود و گردش نقدینگی هر بخش در سرفصل مربوطه گزارش میشود.
هدف اصلی از تهیه صورت جریان وجوه نقد، شفافیت و آگاهی بخشی در مورد جریان وجوه نقد شرکت است. با این صورت مالی، میتوان داراییهای نقد شرکت را در بخشهای مختلف شناسایی کرده و مشخص کرد که آنها در کجا صرف شده یا از کجا تامین شدهاند. همچنین، این صورت مالی به عنوان پلی بین صورت سود و زیان و ترازنامه شرکت عمل میکند و میتواند برای مدیران، سهامداران و سایرین مفید باشد.
ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد، سه صورت مالی اساسی هستند که هر کدام اطلاعات مالی مختلفی را درباره یک شرکت نمایش میدهند. در حالی که ترازنامه به تعادل میان داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام شرکت توجه دارد.
با این حال، ترازنامه بر مبنای تفاوت بین داراییها و بدهیهای یک شرکت تهیه میشود و در آن، میزان داراییهای شرکت و بدهیهای آن در یک لحظه زمانی مشخص، نمایش داده میشود. در صورت سود و زیان، سود و زیان حاصل از فعالیتهای مختلف شرکت در یک دوره زمانی مشخص ثبت میشود. در حالی که صورت جریان وجوه نقد، جریان نقدینگی شرکت در یک دوره زمانی مشخص را نشان میدهد. به عبارت دیگر، ترازنامه نشان دهنده وضعیت مالی شرکت در یک زمان خاص است، صورت سود و زیان نشان میدهد که چقدر سود و زیان شرکت در طول یک دوره زمانی بوده است و صورت جریان وجوه نقد نشان میدهد که چگونه وجوه نقد در شرکت جابجا شده است.
دسته بندی جریان وجوه نقد به سه بخش فعالیتهای عملیاتی، سرمایهگذاری و تامین مالی تقسیم میشود. در بخش فعالیتهای سرمایهگذاری، جریان نقدی شامل خرید و فروش داراییهای ثابت و بلندمدت، وجوه نقد در ارتباط با داراییهای ثابت مشهود و نامشهود و همچنین پرداخت و وصول تسهیلات اعطایی به اشخاص مستقل از واحد تجاری است.
به عنوان مثال، فرض کنید یک واحد تجاری در طول دوره ۱۰۰ ریال درآمد از فروش داراییهای ثابت کسب کرده باشد و همچنین در طول دوره ۳۰ ریال بابت خرید داراییهای ثابت پرداخت کرده باشد. در این صورت، جریان خالص وجوه نقد ناشی از فعالیتهای سرمایهگذاری برابر با ۷۰ ریال (۱۰۰ – ۳۰) است.
بنابراین، دسته بندی صورت جریان وجوه نقد برای هر شرکت بسته به نوع فعالیتهای آن متفاوت است و باید با توجه به استانداردهای حسابداری شماره ۷ کمیته استانداردهای بینالمللی حسابداری انجام شود.
جریان نقدی ناشی از فعالیتهای تأمین مالی جریان نقدی فعالیتهای تأمین مالی
این بخش از صورت جریان وجوه نقد به بررسی فعالیتهای تأمین مالی شرکت میپردازد. فعالیتهای تأمین مالی شامل فعالیتهایی است که به منظور تأمین منابع مالی برای شرکت انجام میشود. این فعالیتها شامل وامگیری، اقدام به پرداخت اقساط تسهیلات، صدور اوراق قرضه و صدور سهام و حقوق اولویت دار میباشد. جریان نقد ناشی از فعالیتهای تأمین مالی همچنین شامل جریانهای مربوط به بازپرداخت وامها و تسهیلاتهای دریافتی و پرداخت سود و سایر هزینههای مربوط به تأمین مالی است. بنابراین طبق مطالب گفته شده جریان نقدی ناشی از فعالیتهای تأمین مالی به صورت زیر دستهبندی میشود:
وجوه دریافتی بابت وامگیری وجوه دریافتی بابت صدور اوراق قرضه و سهام و حقوق اولویت جریان خالص ورودی (خروجی) وجه نقد ناشی از فعالیتهای تأمین مالی و… جریان نقدی ناشی از فعالیت…
به طور خلاصه، صورت جریان وجوه نقد نشان میدهد که چگونه شرکت مبالغ نقدی را دریافت و پرداخت کرده است. با توجه به اینکه شرکتها میتوانند از چندین منبع مالی استفاده کنند، لذا دستهبندی و جداسازی جریانهای نقدی برای مدیریت مالی شرکت بسیار مهم است.